Overzicht uit de PlanMER uit 2019 van de drie geplande windparken in Kapelle. De exacte locaties van de windturbines van Windpark Kapelle-Schore konden toen nog niet bepaald worden vanwege onduidelijk door de dijkverzwaring. Daarom is dat gebied gearceerd.
Windpark Kapelle-Schore: onderdeel van ontwikkeling windenergie in gemeente Kapelle
In oktober 2019 hebben drie partijen (Windforce-11, Zeeuwind en E-Connection) hun plannen voor de (her)ontwikkeling van drie windparken in de gemeente Kapelle bekend gemaakt. Het gaat om het nieuwe Windpark Landmanslust en de vernieuwing van Windpark Willem-Annapolder en Windpark Kapelle-Schore. Het plan is dat de huidige twaalf bestaande windturbines worden vervangen door in totaal acht grotere windturbines.
De acht nieuwe windturbines wekken 6 x zoveel energie op als de twaalf oudere turbines. Samen kunnen ze voldoende duurzame stroom opwekken voor het gemiddelde jaarlijkse elektriciteitsverbruik van meer dan 30.000 huishoudens. Dat is voldoende voor alle huishoudens binnen de gemeente Kapelle, de kernen Hansweert en ‘s-Gravenpolder plus een groot deel van het energieverbruik van enkele bedrijven, onder meer Top-Onions.
Meer informatie
Huidige status
De andere twee parken zijn in de tussentijd doorgegaan met de voorbereidingen. De gemeente Kapelle heeft in oktober 2020 ingestemd met de windturbines van Zeeuwind en Windforce-11.
Lees meer over Windpark Landmanslust
Lees meer over Windpark Willem-Annapolder
Helaas moesten wij voor Windpark Kapelle-Schore een pas op de plaats maken, omdat er eerst meer duidelijkheid moest komen over de dijkverzwaring. Zo mag een windturbine niet te dicht op de weg staan. Daarom moesten we eerst weten hoever de dijk en daarmee de weg langs de Schoorse Zeedijk landinwaarts zou opschuiven. Eind 2023 was er voldoende duidelijkheid en daarom heeft E-Connection haar plannen weer uit de kast gehaald.
In overleg met de gemeente Kapelle hebben we inmiddels een vergunning aangevraagd voor een nieuwe turbine in de (voormalige) boomgaard aan de Schoorse Zeedijk. Voor de tweede turbine hebben we een zoekgebied in de omgeving van het gemaal. Hiervoor zullen we in de loop van 2024 een aparte vergunning gaan aanvragen.
Adviesbureau Pondera Consult begeleidt de vergunningaanvragen en schrijft voor ons een ruimtelijke onderbouwing voor de twee turbines. Daarin worden ook de effecten op de (leef)omgeving beschreven, zoals geluid en slagschaduw. We brengen bij de eerste aanvraag de effecten van beide windturbines in beeld, zodat er voor omwonenden een totaalbeeld ligt. Dat doen we ‘worst case’; dat wil zeggen dat we uitgaan van de meest maximale effecten. De effecten zouden dus minder kunnen worden, maar nooit meer dan uit de onderzoeken blijkt. In de loop van dit jaar voeren we ook nog onderzoeken uit voor de aanvragen van de natuur- en de watervergunning.
Als alles volgens plan loopt, zal de bouw van de turbines op zijn vroegst in 2026 starten.
Locatiekeuze
Het omgevingsplan Zeeland hanteert concentratielocaties voor windenergie. De windprojecten in Kapelle vallen hieronder en dragen bij aan de provinciale doelstelling. Ook de gemeente Kapelle wil de benoemde concentratielocaties zo optimaal mogelijk invullen door opschaling, vernieuwing en uitbreiding.
De eerste turbine willen we plaatsen in de boomgaard aan de Schoorse Zeedijk. Voor de tweede turbine hebben we een zoekgebied in de omgeving van het gemaal.
Stappenplan
√ Plan-milieueffectrapportage
√ Vergunningsaanvraag 1e windturbine
- Ter inzage vergunningsaanvraag 1e windturbine
- Informatiebijeenkomsten op 26 en 29 februari 2024
- Omwonenden kunnen zienswijzen indienen
- Vergunningsaanvraag 2e windturbine
- Ter inzage vergunningsaanvraag 2e windturbine
- Omwonenden kunnen zienswijzen indienen
- Reactie op zienswijzen
- Definitieve vergunning
- Financiering
- Bouw
- Exploitatie
Voor de omgeving
Wat merken omwonenden van het windpark?
Voor Windpark Kapelle-Schore geldt dat de hogere nieuwe turbines beter zichtbaar zullen zijn dan de twee huidige windturbines (tiphoogte 43,5 meter). Het type windturbine is nog niet bepaald. Maar in de vergunningsaanvraag staat dat de ‘tiphoogte’ (het hoogste punt van een rotorblad, wanneer deze omhoog staat) maximaal 180 meter mag zijn. Dat is gelijk aan de windturbines die bij de windparken in de Willem-Annapolder en bij Landmanslust komen te staan. Windpark Kapelle-Schore zal op voorhand trachten hinder waar mogelijk te beperken. In alle gevallen houden we ons aan de wettelijke regelingen die bedoeld zijn om hinder zoveel mogelijk te beperken. Mocht er onverhoopt overmatige hinder ontstaan, dan wordt er altijd gekeken naar een oplossing.
Geluid
Windturbines worden steeds stiller, maar ze zijn niet geruisloos. Voor de vergunningaanvraag worden daarom berekeningen gemaakt van het effect van de turbines. Bij die berekening wordt uitgegaan van het slechtst denkbare scenario (worst case) van turbines die mogelijk zijn met de vergunning die we aanvragen. In het geval van Windpark Kapelle-Schore is gerekend met de Siemens SWT-DD-142. Elk ander turbinetype van dezelfde grootte veroorzaakt dus minder geluid. De rode contour op het kaartje geeft de norm voor geluid van 47 db in Lden aan. Dit betekent dat we dus zelfs met de slechts denkbare windturbine aan de norm kunnen voldoen.
Slagschaduw
Ten aanzien van slagschaduw is gerekend met een Vestas V150 turbine. Ook hier gaan we uit van het zogenaamde worst case scenario. De rode contour op de kaart geeft de normgrens aan van maximaal 6 uur slagschaduw per jaar. De slagschaduw zal flink worden beperkt tot ver onder deze norm. Buiten de buitenste, blauwe contour kan geen slagschaduw ontstaan.
Participatiemogelijkheden
E-Connection wil graag windparken ontwikkelen in samenspraak met de omgeving. Daarom hechten we waarde aan overleg met omwonenden en dorpsraden. Bij het bekendmaken van de plannen in 2019 zijn er al verschillende gesprekken gevoerd en hebben we (samen met de andere initiatieven voor windparken) een bijeenkomst voor omwonenden gehouden. Nu we dan eindelijk met het aanvragen van vergunningen aan de slag kunnen, gaan we weer de gesprekken aan en organiseren we bijeenkomsten in Schore en in Hansweert; daarvoor zullen de inwoners per brief worden uitgenodigd.
We onderzoeken of en hoe omwonenden kunnen investeren in de windturbines. Daarnaast werken we momenteel een windfonds uit.
Jaarlijkse bijdrage aan Windfonds
Hierbij hanteren we de norm uit de gedragscode die de windsector heeft opgesteld (de zogenaamde NWEA-norm) van 50 cent per MWh per jaar. De beide andere windparken hanteren hetzelfde uitgangspunt. Uiteraard is de jaarlijks bijdrage aan het fonds afhankelijk van het uiteindelijke type windturbine en de jaarproductie.
Het Windfonds is bestemd voor zowel Schore als Hansweert. Komende tijd werken we het fonds uit met onder meer de gemeente Kapelle. De bedoeling is dat het aansluit op de afspraken die de andere windparken maken. Daarbij zal een onderscheid worden gemaakt maken tussen losse woningen in het buitengebied dicht bij de turbines en de wat verderaf gelegen woonkernen.
Veel gestelde vragen en antwoorden over de drie windparken
De windparken in Kapelle tellen mee voor de eerdere taakstelling (2020) van de provincie Zeeland voor het plaatsen van minstens 570,5 MW aan windmolens. Het omgevingsplan Zeeland hanteert concentratielocaties voor windenergie. De windprojecten in Kapelle vallen hieronder en dragen bij aan de provinciale doelstelling.
De ambitie voor 2030 voor geheel Zeeland is: 700 MW-windvermogen en 1000 MW zonne-energie (op dak en op land). Gezamenlijk is dit 1/12 deel van de landelijke opgave voor duurzame energie en het staat gelijk aan het huidige elektrische verbruik in de provincie.
De gemeente Kapelle heeft, in het kader van haar duurzaamheidsbeleid, een concept RES (Regionale Energie Strategie) vastgesteld (3 september 2019). Met betrekking tot windenergie is de kern van de strategie volgens deze concept RES de genoemde concentratielocaties door opschaling, vernieuwing en uitbreiding zo optimaal mogelijk in te vullen.
De twee windturbines van windpark Kapelle-Schore hebben een ‘tiphoogte’ van maximaal 180 meter (dat is het hoogste puntje van een rotorblad, wanneer deze omhoog staat). Dat uitgangspunt geldt ook bij de nieuwe windturbines in de Willem-Annapolder en bij Landmanslust. Windturbines worden steeds groter en de rotorbladen steeds langer, zodat ze tegen dezelfde kosten meer duurzame energie kunnen produceren. Zo zullen de geplande twee windturbines bij Schore ruim 40 keer zoveel energie opwekken dan de huidige twee turbines. Duurzame energie moet goedkoper worden, zodat er steeds minder en uiteindelijk geen subsidie meer nodig is.
De bouw van de nieuwe windturbines van Windpark Kapelle-Schore start op zijn vroegst in 2026. In de loop van dat jaar produceren de windturbines dan de eerste elektriciteit. We gebruiken 2024 vooral om vergunningen voor de turbines te krijgen. In 2025 wordt dan bekeken welk type windturbine we willen plaatsen en hoe de bouw uitgevoerd moet worden. Ook moeten we dan de financiering regelen.
Om de nationale duurzame doelstellingen te halen, hebben we zowel windenergie op land als op zee, zonne-energie en andere duurzame energiebronnen hard nodig. Momenteel wekken windturbines de grootste hoeveelheden duurzame energie op en hebben we daar slechts een beperkte hoeveelheid grond voor nodig. De omliggende grond kan gewoon voor agrarische doeleinden worden gebruikt. Voor een zonnepark met dezelfde elektriciteitsproductie als één windturbine is meer dan 100 hectare (dat is even groot als 200 voetbalvelden) aan grond nodig, deze is dan niet langer bruikbaar voor agrarische doeleinden.
Bovendien heeft de provincie Zeeland (concentratie)locaties aangewezen in Zeeland waar windturbines kunnen komen. De locatie waar de windturbines van Kapelle-Schore gepland zijn is er daar één van.
Voor Windpark Kapelle-Schore geldt dat de hogere nieuwe turbines uiteraard beter zichtbaar zullen zijn dan de twee huidige, kleine windturbines. Adviesbureau Pondera Consult schrijft voor ons een ruimtelijke onderbouwing voor de nieuwe turbines. Daarin worden ook de effecten op de (leef)omgeving beschreven, zoals geluid en slagschaduw. We brengen bij de eerste aanvraag de effecten van het totale project in beeld. Komende maanden zullen we ook nog onderzoeken uitvoeren voor de aanvragen van de natuur- en de watervergunning.
We houden ons aan de wettelijke regelingen die bedoeld zijn om de hinder voor omwonenden zoveel mogelijk te beperken. En is er een bewoner die om wat voor reden dan ook overmatig hinder ervaart, dan wordt er altijd gekeken naar een oplossing. We zullen daarom ook zorgen dat duidelijk is hoe en met wie contact opgenomen kan worden (contactpersoon, telefoonnummer, mailadres).
E-Connection Project BV ontwkkelt de nieuwe windturbines voor Windpark Kapelle-Schore BV. E-Connection ontwikkelt, bouwt en beheert windturbines in Zeeland, waaronder ook het huidige windpark bij Schore. E-Connection heeft kantoren in Bunnik en op Noord-Beveland bij de Jacobahaven.
De andere windparken in Kapelle worden ontwikkeld door de coöperatie Zeeuwind (Windpark Willem-Annapolder) en door Windforce-11 ((Windpark Landmanslust).
Geluid, slagschaduw en verlichting
Dat is maximaal 47 dB in L-den overdag en maximaal 41 dB in L-night ‘s nachts, gemiddeld over een jaar berekend. Windturbines worden steeds stiller, maar ze zijn niet geruisloos.
Windturbines kunnen slagschaduw geven. Dit is de bewegende schaduw die optreedt wanneer de zon achter de rotorbladen staat. Wettelijk is geregeld dat er niet meer dan 17 dagen per jaar meer dan 20 minuten slagschaduw op omliggende woningen mag komen. In de praktijk komt dit neer op maximaal 6 uur slagschaduw per jaar.
Het is mogelijk om een slagschaduwsensor op de windturbine te plaatsen. Deze zorgt ervoor dat, zodra de zon schijnt in een voor omwonenden ongunstige stand en er slagschaduwhinder ontstaat, de windturbine binnen 100 seconden stil gezet wordt. Omdat we weten dat we in Schore en in Hansweert voor meerdere woningen méér dan 6 uur slagschaduw per jaar veroorzaken (of bijna 6 uur), zullen we een stilstandsvoorziening op de windturbines plaatsen om slagschaduw te beperken.
Windturbines met een tiphoogte van 150 meter of meer moeten worden voorzien van zogenaamde obstakelverlichting. Dit bestaat uit een wit (bij dag) en rood (bij nacht) vastbrandend of knipperlicht en moet zowel op de mast als op de gondel worden toegepast. Dit is een verplichting vanwege luchtvaartveiligheid en is bedoeld om piloten alert te maken op de aanwezigheid van de windturbines. De windbranche heeft er lang voor geijverd dat de lichten zoveel mogelijk uit kunnen, omdat het onnodige lichthinder geeft voor de omwonenden als er geen vliegtuig of helikopter in de buurt is. Inmiddels hebben de Rijksoverheid en de luchtvaartautoriteit ingestemd met systemen waardoor de lichten alleen branden als een laagvliegend vliegtuig of een helikopter de windmolens nadert. Windpark Kapelle-Schore is van plan een dergelijk systeem toe te passen, waarbij de signalen die de transponders in vliegtuigen uitzenden kunnen worden opgevangen.
Vergunningsprocedure
Als Burgemeester en Wethouders een vergunning voor een windpark wil verlenen, dan wordt deze ter inzage gelegd en wordt deze gepubliceerd. Dit is een wettelijke plicht. In die fase kan iedereen zijn mening geven over het besluit van de gemeente door een zienswijze te schrijven. Als de bezwaarmaker geen gelijk krijgt van de gemeente, kan deze naar de rechter stappen. Uiteindelijk heeft de Raad van State het laatste woord.
In Nederland liggen veel bouwprojecten stil of zijn flink vertraagd nadat de hoogste rechter het stikstofbeleid van de overheid heeft afgekeurd. Er mag van die rechter bij bouwprojecten in de buurt van natuurgebieden geen stikstof vrijkomen. Dat geldt ook voor de bouw van windturbines. Bij windturbines is er alleen sprake van stikstof tijdens de bouw, daarna niet meer. Doordat windturbines energie opwekken zonder stikstofuitstoot zijn ze na de bouw stikstofneutraal en verminderen ze zelfs de hoeveelheid stikstof omdat met gas en kolen wel stikstof vrijkomt. De verwachting is dan ook dat de bouw van windturbines en zonneparken binnenkort weer mogelijk gemaakt wordt, dus lang voordat de bouw in Kapelle begint.
Ecologie
Bij het bepalen of een beoogde locatie voor windturbines ook daadwerkelijk geschikt is, worden uitgebreide onderzoeken uitgevoerd. Daarin wordt onder andere onderzocht wat de effecten op flora en fauna zijn, zodat daar rekening mee gehouden kan worden. Bij ieder project wordt er ecologisch onderzoek gedaan naar vogels en vleermuizen.
Om een goed beeld te hebben van welke vogels en vleermuizen voorkomen in het gebied en hoe ze zich verplaatsen is er ook al veldonderzoek gedaan. Ook voor de dijkverzwaring is natuurlijk al veel natuuronderzoek uitgevoerd.
In overleg met natuurorganisaties en autoriteiten wordt gekeken hoe tijdens de bouw en tijdens de beheerfase rekening gehouden kan worden met de natuur. Daartoe wordt bijvoorbeeld een ecologisch werkprotocol opgesteld, dat door een ecoloog wordt gecontroleerd. Door sommige plekken in het gebied bijvoorbeeld interessanter te maken voor bepaalde dieren, kun je rekening met de natuur houden of de omstandigheden zelfs verbeteren. En uiteraard houden we rekening met het broedseizoen: dan worden bepaalde bouwwerkzaamheden gewoon niet uitgevoerd.
Canadees onderzoek (studie van Environment Canada, publicatie november 2013) toont aan dat van de 270 miljoen vogels die jaarlijks sterven door mens-gerelateerde activiteiten windmolens verantwoordelijk zijn voor 0,007%. De meeste vogels worden nog steeds gedood door katten (74%). Windenergie wordt ingezet om het gebruik van fossiele brandstoffen te beperken; ook die hebben een groot effect op natuur en vogels (uitstoot, afgravingen, zeespiegelstijging). Door goed onderzoek te doen naar de vliegroutes en het gedrag van vogels kunnen we zoveel mogelijk slachtoffers onder vogels voorkomen. Zo blijkt uit onderzoek dat er minder slachtoffers vallen als de ’tiplaagte’ (als de wiek helemaal naar beneden staat) minstens 30 meter boven de grond is. Verreweg de meeste vogels vliegen daar onder door (buiten de vogeltrek). In Kapelle willen we dan ook windturbines plaatsen met minstens zo’n tiplaagte van 30 meter.
Kijk voor meer algemene vragen over windenergie in de rubriek ‘veelgestelde vragen‘ op deze website.
